Haberleşme,
bir bilginin bir kişiden diğerine iletilmesidir. Denizdeki haberleşme, risklerinin
yüksekliğinden dolayı sıradan haberleşmelerden çok daha önemlidir. Burada
bahsedilen risk, can ve mal kaybı ile çevrede olabilecek büyük zararlardır. Haberleşme
sesli, sözlü, görüntülü veya yazı biçiminde olabilir.
Gemi
imkanları kullanılarak geminin dışındaki kişiler ile yapılan haberleşmede tüm
yetki ve sorumluluk gemi kaptanındadır. Kaptanın bilgisi, izni ve istisnalar
hariç kimse geminin dışındaki kişiler ile gemi imkanlarını kullanarak
haberleşme yapamaz. Bunun istisnaları;
·
Vardiya
zabitince seyir emniyeti için yapılan haberleşmeler,
·
Telsiz
zabitince test ve servis amaçlı
haberleşmeler.
Kaptan
bilgi ve iznini alma zorunluluğu gemide bulunan geminin işletme yetkililerini
ve gemi başmühendisini dahi kapsar.
Gemiden
gönderilen bir mesajın imzası yazılsa da yazılmasa da kaptana aittir. Gemiye
gelen mesajda kaptana gelmiş bir mesajdır. Gemiye kişisel mesaj gelemez, gelen
tüm mesajlar kaptana çıkartılır ve onun talimatına göre dağıtım yapılır.
Haberleşme
belirli anlama sahip araçların veya ışığın gösterilmesi veya belirli anlama
sahip seslerin veya anlamlı sözcüklerin duyulacak şekilde iletilmesi ile
yapılabilir. Haberleşmede kullandığımız bu yöntemleri dahili ve harici
haberleşme yöntemleri olarak ikiye ayırabiliriz.
1.2.1.Dahili Haberleşme
Dahili haberleşme gemi içindeki haberleşmedir
ve aşağıdaki şekilde tasnif edebiliriz;
·
Standart
haberleşme sistemleri,
o
Santralli
telefondan haberleşme,
o
Acil
durum telefon devresinden haberleşme,
o
El
telsizi ile haberleşme,
·
Özel
haberleşme sistemleri,
o
Diafon
ile haberleşme,
o
Pasaparola
ile haberleşme,
o
Haber
boruları v.s. ile haberleşme.
Santralli telefon devresi; gemilerde, rutin
haberleşme için kullanılmak üzere kurulan anolog otomatik telefon santralına
bağlı kablolu telefon şebekesidir. Gemide salonlar, yemekhane ve kamaralar gibi
sosyal kullanım alanlarında, köprüüstü, makine dairesi, yeke dairesi, telsiz
dairesi gibi yönetim alanlarında bu santrale bağlı telefon hatları ve cihazları
bulunur. Her hattın bir numarası vardır. Cihazdan normal evimizdeki gibi
istediğimiz yere ait telefon numaraları tuşlanarak istenen yer aranır. Bağlantı
arada bir başka görevli olmaksızın otomatik olarak sağlanır.
Acil durum telefon devresi, standart telefon
devresinin dışında sadece köprüüstü, makine dairesi ve yeke dairesi arasında
kurulan, gücünü acil durum akülerinden alan, santralsiz kablolu basit güvenilir
telefon devresidir.
El telsizi, manevralarda, onarım bakım
çalışmalarında, güvenlik nöbet ve karakollarında, gemi dışı görevlerde, gemi
acil durum el VHF’leri haricinde kullanılan halk bandı VHF telsiz cihazlarıdır.
Diyafon, bazı gemilerde ihtiyaç halinde konan
basit iki yönlü konuşma yapabilen az sayıda aboneye sahip pek güvenliği olmayan
cihazlardır.
Pasaparola, (haberci) özellikle askeri
gemilerde bir savaş sırasında tüm dahili haberleşme imkanlarının
kaybolabileceği durumlar için düşünülen, barış zamanında dahi kullanılan, gemi
içerisinde birisinden birisine haber veya bir emri veya bir evrakı götürmek
amacı ile görevlendirilmiş şahıstır.
Haber boruları; bir boru içerisindeki
havanın, kontrollü olarak ses dalgalarını bir noktadan bir noktaya
taşıtabilmesi özelliğinden yararlanılan sistemdir. Küçük gemilerde dahili
haberleşme imkanlarının kaybolması halinde kullanılmak üzere köprüüstü, makine
dairesi ve miyar güverte standart pusula yanına kurulur. Devre yaklaşık 5-6 cm
çapında borulardan oluşmuştur. Her iki ucu ağzın yapıştırılabileceği biçimde ve
bir düdük tapa ile kapatılmıştır.
1.2.2.Harici haberleşme
Harici
haberleşme, geminin dışındaki kişiler ile yapılan haberleşmedir. Harici
haberleşmeyi haberin açık olup olmamasına göre ikiye ayrılır;
·
Açık
haberleşme
Doğrudan halk konuşma veya yazma
yöntemlerinin kullanıldığı haberleşmedir.
·
Kodlu
haberleşme
Belirli anlam içeren görsel, işitsel veya
yazı şekilleri ile yapılan haberleşmedir.
Harici
haberleşmeyi kullanılan sisteme göre de üçe ayrılır;
·
Yakın
mesafe, görsel ve işitsel haberleşme,
Kulak duyum ve göz görüm mesafesinde, ses ve
görüntü araçları kullanılarak, kodlu haberleşme yöntem ve araçlarının
kullanıldığı yakın mesafeden yapılan haberleşmedir.
·
Telsiz
haberleşmesi,
Çok yüksek dalga (VHF), orta dalga (MF) ve
yüksek dalga (HF) telsiz cihazları kullanılarak telefon, telex ve sayısal
seçmeli çağrı (DSC) tipindeki, kodlu veya açık lisan ile yapılan haberleşmedir.
·
Uydu
haberleşmesi,
Uydular aracılığı ile telefon ve telex
tipindeki kodlu veya açık lisan ile yapılan haberleşmelerdir.
Kodlu
haberleşme belirli anlam içeren görsel, işitsel veya yazı şekilleri ile yapılan
haberleşmedir.
Uluslar
arası işaret kod kitabı, uluslar arası olarak kabul edilen, kodlu haberleşme
yöntemlerini anlatan bir kitaptır. Kullanılma gerekçesi,
·
Uluslar
arası ortak dil kullanabilmek,
·
Elektronik
haberleşmenin mümkün olmadığı zamanlarda haberleşmeyi sağlayabilmek,
·
Askeri
amaçlar ile gizlilik sağlamak.
Uluslar
arası işaret kod kitabı genel olarak aşağıdaki bölümlerden oluşmuştur,
·
Giriş
bölümü,
Bu bölüm, işaret kod kitabından
yararlanılarak yapılan kodlu haberleşme yöntemlerini anlatır.
·
Genel
bölüm ve tamamlayıcı cetveller bölümü,
Bu bölüm, deniz haberleşmesinde ihtiyaç
duyulan “Genel Kod”ları ve bunların tamamlayıcı cetvellerini içerir.
·
Tıbbi
bölüm ve tamamlayıcı cetveller bölümünden oluşmuştur.
Bu bölüm, deniz haberleşmesinde ihtiyaç
duyulan “Tıbbi Kod”ları ve bunların tamamlayıcı cetvellerini içerir.
“Kod”,
belirli bir anlamı ifade eden, birden fazla harfin beraber kullanımı ile
oluşturulan gruptur. “Tamamlayıcı cetvel”, kodlar ile ifade edilen hususun
tamamlayıcısı olarak belirlenmiş, işaretleri sıralayan cetveldir. Genel ve
tıbbi bölümlerdeki kodlar, kolay ulaşılabilmesi için alfabetik ve konulara göre
sıralanmıştır.
Uluslar arası işaret kodlarında İngiliz
alfabesindeki “26” harf ve 10 rakam kullanılır. Burada kullanılan harflerin
özel kod isimleri vardır. Askeri bahriye dışında denizde uluslararası kod isimleri
kullanılır. Ayrıca bunların milli veya kurumsal farklı isimleri de vardır. Bir
kelime veya isim hecelenirken bu kodlar kullanılır. Örnek; “GEMİ” kelimesi;
“Golf-Echo-Mike-İndia” şeklinde hecelenir.€
2.3.
Kodlu Haberleşme
Yöntemleri
Uluslararası işaret kod kitabı farklı haberleşme
yöntemlerini belirtmiştir. Teknolojinin geri olduğu zamanlarda oluşturulan bu
yöntemlerin bugün kullanımı askeri bahriye ve kısmi sancak haberleşmesi dışında
kalmamıştır. Ancak bu yöntemler bir alternatiftir ve gerektiğinde kullanımı
zorunludur. Aşağıda bu yöntemler sancak haberleşmesi haricinde kısaca
tanıtılmış, sancak haberleşmesi bir bölüm olarak daha geniş ele alınmıştır.
2.3.1.Simafor ile kodlu haberleşme
Uluslar arası simafor ile kodlu haberleşmede her bir harf
ve rakam özel simaforla duruş biçimi ile belirtilmiştir. Burada kullanılan
simafor, yaklaşık 80 santim uzunluğundaki bir göndere takılmış “Oscar” işaret
sancağından oluşmuştur. İki tanesinin aynı anda kullanımı şekliyle haberleşme
yapılır. Kullanımı, ayaklar bitişik durumda ayakta duran işaretçinin, her bir
elinde birer tane olmak üzere tuttuğu bu simaforları, simafor alfabesine uygun
şekilde göstermesi ile olur.
2.3.2.Fleyşin ile kodlu haberleşme
Uluslar arası flayşın ile kodlu haberleşmede
harf ve rakamlar mors alfabesine göre belirtilir. Burada kullanılan cihazlar;
huzmeli, kesiksiz ve kuvvetli ışık verebilen ve bu ışığı kontrollü olarak
perdeleyerek görünmez kılan cihazlardır. Bunlar, köprüüstü kırlangıçlarına
konan kontrollü ışık panjurlarına sahip projektörler veya aynı özelliğe sahip
el cihazlarıdır (Aldis). Bu cihazların panjurları kontrollü olarak açılıp
kapatılarak, ışığın mors koduna göre görülmesini sağlanır ve mesaj bu şekilde
iletilir. Bunların haricinde yakın mesafede kısa haberleşmede, köprüüstünden
telgraf maniplesi ile kontrol edilebilen direk başı lambaları da
kullanılabilir.
Bu yöntemde kullanılan mors kodunda harfler
ve rakamlar nokta ve çizgilerden oluşmuştur. Nokta ışığın çok kısa olarak
açılıp kapatılması, çizgi ışığın biraz daha uzun süre gösterilmesi şeklinde
sağlanır. Aşağıda harf ve rakamların mors alfabesi ile karşılıkları
verilmiştir.€
Uluslar arası el flaması ile kodlu
haberleşmede harf ve rakamlar mors alfabesine göre tanımlanır ve özel flamalı
duruş şekli ile belirtilir. Burada kullanılan el flaması, görmeyi
kolaylaştırıcı herhangi bir cisimdir. Bir bez olabileceği gibi yine bir simafor
veya sadece kollar olabilir. Haberleşmede mors alfabesinin nokta ve uzunlarını
ifade eden, flama gösterme şekilleri kullanılır.
Kodlu radyo-telefon haberleşmesi,
gemideki VHF ve MF/HF telsiz cihazları ile doğrudan konuşma şekli ile yapılan bir
sesli haberleşme yöntemidir. Bu yöntemde genel telsiz radyo telefon
görüşme usulleri uygulanır. Ancak kodlu lisan kullanılır. Telaffuzun
anlaşılabilir olması için de harflerin kod isimleri vurgulu, rakamlar farklı
söylenir.
2.3.5.İşitilen İşaretlerle Haberleşme
İşitilen işaretler ile Uluslar arası kodlu
haberleşme yönteminde,
·
Ses
yükseltici cihazlar ile haberleşme,
Megafon, hoparlör
gibi ses güçlendirici bir cihaz ile yapılan kodlu haberleşmede, radyo-telefon
haberleşme yöntemi kullanılır.
·
Ses
çıkartan cihazlar ile haberleşme,
Zorunluluk halinde,
gemi düdüğü, gong ve çan gibi ses veren cihazlar ile yapılan kodlu haberleşme
yönteminde Flashing ile haberleşme usulleri kullanılır.
Bu yöntemin kullanılması, denizde çatışmayı
önleme kuralları gereği verilen işaretler ile karışması veya işaretlerin hatalı
kullanılması gibi sorunlardan dolayı en az da tutulmalıdır.
"Yazı, edinilen yeni bilgi, değişim ve yapılan yorumlar ile tekrar tekrar güncellenmektedir. Bu neden ile kopyalayıp almak yerine ihtiyacınız olduğunda tekrar açıp okumanızda yarar bulunmaktadır. Bu yazı her zaman burada olacaktır."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder